Thái cực quyền luận

[Quan]

太极拳论 王宗岳
太极者，无极而生，阴阳之母也。动之则分，静之则合。无过不及，随曲就伸 。人刚我柔谓之走，我顺人背谓之粘。动急则急应，动缓则缓随。虽变化万端， 而理为一贯。由招熟而渐悟懂劲，由懂劲而阶及神明。然非用力日久，不能豁 然贯通焉。虚灵顶劲，气沉丹田。不偏不倚，忽隐忽现。左重则左虚，右重则 右杳。仰之则弥高，府之则弥深，进之则愈长，退之则愈促。一羽不能加，蝇 虫不能落，人不知我，我独知人。英雄所向无敌，盖皆由此而及也。斯技旁门 甚多，虽势有区别，概不外，壮欺弱，慢让快耳。有力打无力，手慢让手快， 是皆先天自然之能，非关学力而有为也。察四两拨千斤之句，显非力胜；观耄 耋御众之形，快何能为。立如秤准，活如车轮，偏沉则随，双重则滞。每见数 年纯功，不能运化者，率皆自为人制，双重之病未悟而。欲避此病，须知阴阳； 粘即是走，走即是粘，阳不离阴，阴不离阳；阴阳相济，方为懂劲。懂劲后， 愈练愈精，默识揣摩，渐至从心所欲。本是舍己从人，多误舍近求远。所谓差 之毫厘，谬之千里。学者不可不详辨焉。是为论。

Thái cực quyền luận
Vương Tông Nhạc
Thái cực giả, vô cực nhi sinh, âm dương chi mẫu dã. Động chi tắc phân, tĩnh chi tắc hợp. Vô quá bất cập, tùy khúc tựu thân . Nhân cương ngã nhu vị chi tẩu, ngã thuận nhân bối vị chi niêm. Động cấp tắc cấp ứng, động hoãn tắc hoãn tùy. Tuy biến hóa vạn đoan, nhi lí vi nhất quán. Do chiêu thục nhi tiệm ngộ đổng kính, do đổng kính nhi giai cập thần minh. Nhiên phi dụng lực nhật cửu, bất năng khoát nhiên quán thông yên. Hư linh đính kính, khí trầm đan điền. Bất thiên bất ỷ, hốt ẩn hốt hiện. Tả trọng tắc tả hư, hữu trọng tắc hữu yểu. Ngưỡng chi tắc di cao, phủ chi tắc di thâm, tiến chi tắc dũ trường, thối chi tắc dũ xúc. Nhất vũ bất năng gia, dăng trùng bất năng lạc, nhân bất tri ngã, ngã độc tri nhân. Anh hùng sở hướng vô địch, cái giai do thử nhi cập dã. Tư kĩ bàng môn thậm đa, tuy thế hữu khu biệt, khái bất ngoại, tráng khi nhược, mạn nhượng khoái nhĩ. Hữu lực đả vô lực, thủ mạn nhượng thủ khoái, thị giai tiên thiên tự nhiên chi năng, phi quan học lực nhi hữu vi dã. Sát tứ lưỡng bát thiên cân chi cú, hiển phi lực thắng; quan mạo điệt ngự chúng chi hình, khoái hà năng vi. Lập như xứng chuẩn, hoạt như xa luân, thiên trầm tắc tùy, song trọng tắc trệ. Mỗi kiến sổ niên thuần công, bất năng vận hóa giả, suất giai tự vi nhân chế, song trọng chi bệnh vị ngộ nhi. Dục tị thử bệnh, tu tri âm dương; niêm tức thị tẩu, tẩu tức thị niêm, dương bất li âm, âm bất li dương; âm dương tương tế, phương vi đổng kính. Đổng kính hậu, dũ luyện dũ tinh, mặc thức sủy ma, tiệm chí tòng tâm sở dục. Bổn thị xá kỷ tòng nhân, đa ngộ xá cận cầu viễn. Sở vị soa chi hào li, mậu chi thiên lí. Học giả bất khả bất tường biện yên. Thị vi luận.

[Quan]

拳论
一举动中周身俱要轻灵，尤须贯串，气宜鼓荡、神宜内敛，无使有缺陷处、无 使有凸凹处、无使有断续处，其根在脚，发於腿、主宰於腰、形於手指，由脚 而腿而腰。总须完整一气，向前退後乃能得机得势，有不得机得势处，身便散 乱其病必於腰腿求之，上下前後皆然。凡此皆是。意不在外面，有上即有下， 有前则有後，有左则有右，如意要向上即寓下意，若将物掀起即加以挫之之意； 斯其根自断。乃坏之速，而无疑。虚实宜分清楚，一处有一处虚实。周身节节 贯串，无令丝毫间断耳。
长拳者，如长江大海滔滔不绝也。掤、捋、挤、按、采、挒、肘、靠，此八卦 也。进步、退步、左顾、右盼、中定，此五行也，『掤捋挤按』，即乾坤坎离 四正方也。『采挒肘靠』，即巽震兑艮四斜角也。『进退顾盼定』，即金木水 火土也。合之则为『十三势』也。
【原注云：此系武当山张三丰祖师遗论欲天下豪杰延年益寿不徒作技艺之末也】 【太极拳由张三丰所创此说法，始於武禹让，但据考证并非如此，故此文何人 所作无法得知】

Quyền luận
Nhất cử động trung chu thân câu yếu khinh linh, vưu tu quán xuyến, khí nghi cổ đãng, thần nghi nội liễm, vô sử hữu khuyết hãm xử, vô sử hữu đột ao xử, vô sử hữu đoạn tục xử, kì căn tại cước, phát vu thối, chủ tể vu yêu, hình vu thủ chỉ, do cước nhi thối nhi yêu. Tổng tu hoàn chỉnh nhất khí, hướng tiền thối hậu nãi năng đắc ky đắc thế, hữu bất đắc ky đắc thế xử, thân tiện tán loạn kì bệnh tất vu yêu thối cầu chi, thượng hạ tiền hậu giai nhiên. Phàm thử giai thị. Ý bất tại ngoại diện, hữu thượng tức hữu hạ, hữu tiền tắc hữu hậu, hữu tả tắc hữu hữu, như ý yếu hướng thượng tức ngụ hạ ý, nhược tương vật hiên khởi tức gia dĩ tỏa chi chi ý; tư kì căn tự đoạn. Nãi phôi chi tốc, nhi vô nghi. Hư thật nghi phân thanh sở, nhất xử hữu nhất xử hư thật. Chu thân tiết tiết quán xuyến, vô lệnh ti hào gian đoạn nhĩ.
Trường quyền giả, như trường giang đại hải thao thao bất tuyệt dã. Bằng, loát, tễ, án, thải, liệt, trửu, kháo, thử bát quái dã. Tiến bộ, thối bộ, tả cố, hữu phán, trung định, thử ngũ hành dã, 『bằng loát tễ án 』, tức kiền khôn khảm li tứ chính phương dã. 『 thải liệt trửu kháo 』, tức tốn chấn đoái cấn tứ tà giác dã. 『 tiến thối cố phán định 』, tức kim mộc thủy hỏa thổ dã. Hợp chi tắc vi 『 thập tam thế 』 dã.

【 nguyên chú vân: thử hệ Vũ đương sơn Trương Tam Phong tổ sư di luận dục thiên hạ hào kiệt duyên niên ích thọ bất đồ tác kĩ nghệ chi mạt dã 】 【 Thái cực quyền do Trương Tam Phong sở sang thử thuyết pháp, thủy vu vũ vũ nhượng, đãn cư khảo chứng tịnh phi như thử, cố thử văn hà nhân sở tác vô pháp đắc tri 】

[Quan]

打手歌
掤捋挤按须认真。上下相随人难进。任他巨力来打吾。 牵动四两拨千斤。引进落空合即出。沾连粘随不丢顶。

Đả thủ ca
Bằng loát tễ án tu nhận chân. Thượng hạ tương tùy nhân nan tiến. Nhâm tha cự lực lai đả ngô. Khiên động tứ lưỡng bát thiên cân. Dẫn tiến lạc không hợp tức xuất. Triêm liên niêm tùy bất đâu đính.

[Quan]

拳经总歌
陈王廷著(明末清初时人，陈氏太极拳的创始人)
纵放屈伸人莫知，诸靠缠绕我皆依。
劈打推压得进步，搬搁横采也难敌。
钩掤逼沉人人晓，闪惊取巧有谁知，
佯输诈走谁云败，引诱回冲致胜归。
滚拴搭扫灵微妙，横直劈砍奇更奇，
截进遮拦穿心肘，迎风接步红炮捶。
二换扫压挂面脚，左右边簪庄跟腿，
截前压後无缝锁，声东击西要熟识。
上笼下提君须记，进攻退闪莫迟迟，
藏头盖面天下有，惯心剁胁世间稀。
教师不识此中理，难将武艺论高低。
【注：此歌见於陈氏两仪堂本拳谱，歌词显受戚继光影响，为总括太极拳五 路、长拳一百八势一路及炮捶一路之理法，唐豪考定为陈王廷原著。】


Trần Vương Đình trứ ( Minh mạt Thanh sơ thì nhân, Trần thị Thái cực quyền đích sang thủy nhân )

Túng phóng khuất thân nhân mạc tri, chư kháo triền nhiễu ngã giai y.
Phách đả thôi áp đắc tiến bộ, bàn các hoành thải dã nan địch.
Câu bằng bức trầm nhân nhân hiểu, thiểm kinh thủ xảo hữu thùy tri,
Dương thâu trá tẩu thùy vân bại, dẫn dụ hồi trùng trí thắng quy.
Cổn thuyên đáp tảo linh vi diệu, hoành trực phách khảm kì canh kì,
Tiệt tiến già lan xuyên tâm trửu, nghênh phong tiếp bộ hồng pháo chủy.
Nhị hoán tảo áp quải diện cước, tả hữu biên trâm trang cân thối,
Tiệt tiền áp hậu vô phùng tỏa, thanh đông kích tây yếu thục thức.
Thượng lung hạ đề quân tu kí, tiến công thối thiểm mạc trì trì,
Tàng đầu cái diện thiên hạ hữu, quán tâm đoá hiếp thế gian hi.
Giáo sư bất thức thử trung lí, nan tương vũ nghệ luận cao đê.
【 Chú: thử ca kiến vu Trần thị lưỡng nghi đường bổn quyền phổ, ca từ hiển thụ Thích Kế Quang ảnh hưởng, vi tổng quát Thái cực quyền ngũ lộ, Trường quyền nhất bách bát thế nhất lộ cập Pháo chủy nhất lộ chi lí pháp, Đường Hào khảo định vi Trần Vương Đình nguyên trứ. 】

[Quan]

十三势歌
清乾隆年间山右王宗岳
一名长拳，一名十三势。长拳者，如长江大海，滔滔不绝也。十三势者，掤、 捋、挤、按、采、挒、肘、靠。进、退、顾、盼、定也。掤、捋、挤、按、即 坎、离　震、兑，四正方也。采、挒、肘、靠，即乾、坤、良、巽，四斜角也。 此八卦也。进步、退步　左顾、右盼、中定，即金、木、水、火、土也。此五 行也。合而言之，曰十三势。
十三总势莫轻视。命意源头在腰际。
变转虚实须留意。气遍身躯不少滞。
静中触动动犹静。因敌变化示神奇。
势势存心揆用意。得来不觉费功夫。
刻刻留意在腰间。腹内松静气腾然。
尾闾中正神贯顶。满身轻利顶头悬。
仔细留心向推求。屈伸开合听自由。
入门引路须口授。功夫无息法自修。
若言体用何为准。意气君来骨肉臣。
想推用意终何在。益寿延年不老春。
歌兮歌兮百四十。字字真切意无遗。
若不向此推求去。枉费功夫贻叹息。
Thập tam thế ca
Thanh Càn Long niên gian sơn hữu Vương Tông Nhạc
Nhất danh Trường quyền, nhất danh Thập tam thế. Trường quyền giả, như trường giang đại hải, thao thao bất tuyệt dã. Thập tam thế giả, 掤, loát, tễ, án, thải, 挒, trửu, kháo. Tiến, thối, cố, phán, định dã. 掤, loát, tễ, án, tức khảm, li chấn, đoái, tứ chính phương dã. Thải, 挒, trửu, kháo, tức kiền, khôn, lương, tốn, tứ tà giác dã. Thử bát quái dã. Tiến bộ, thối bộ tả cố, hữu phán, trung định, tức kim, mộc, thủy, hỏa, thổ dã. Thử ngũ hành dã. Hợp nhi ngôn chi, viết thập tam thế.
Thập tam tổng thế mạc khinh thị. Mệnh ý nguyên đầu tại yêu tế.
Biến chuyển hư thật tu lưu ý. Khí biến thân khu bất thiểu trệ.
Tĩnh trung xúc động động do tĩnh. Nhân địch biến hóa kì thần kì.
Thế thế tồn tâm quỹ dụng ý. Đắc lai bất giác phí công phu.
Khắc khắc lưu ý tại yêu gian. Phúc nội tùng tĩnh khí đằng nhiên.
Vĩ lư trung chính thần quán đính. Mãn thân khinh lợi đính đầu huyền.
Tử tế lưu tâm hướng thôi cầu. Khuất thân khai hợp thính tự do.
Nhập môn dẫn lộ tu khẩu thụ. Công phu vô tức pháp tự tu.
Nhược ngôn thể dụng hà vi chuẩn. Ý khí quân lai cốt nhục thần.
Tưởng thôi dụng ý chung hà tại. Ích thọ duyên niên bất lão xuân.
Ca hề ca hề bách tứ thập. Tự tự chân thiết ý vô di.
Nhược bất hướng thử thôi cầu khứ. Uổng phí công phu di thán tức.

[Quan]

十三势行功解
以心行气。务令沉着。乃能收敛入骨。以气运身。务令顺遂。乃能便利从心。 精神能提得起。则无迟重之虞。所谓头顶悬也。意气须换得灵。乃有圆活之趣 。所谓变转虚实也。发劲须沉着松静。专注一方，立身须中正安舒。支撑八面， 行气如九曲珠。无往不利(气遍身躯之谓）。运动如百炼钢。无坚不摧。形如 搏兔之鹄。神如捕鼠之猫。静如山岳。动如江河。蓄劲如开弓。发劲如放箭。 曲中求直。蓄而后发。力由脊发。步随身换。收即是放。断而复连。往复须有 折迭。进退须有转换。极柔软。然后极坚刚。能呼吸。然后能灵活。气以直养 而无害。劲以曲蓄而有余。心为令。气为旗。腰为纛。先求开展。后求紧凑。 乃可臻于缜密矣。
又曰。彼不动。己不动。彼微动。己先动。劲似松非松。将展未展。劲断意不 断。又曰。先在心。后在身。腹松气敛入股。神舒体静。刻刻在心。切记一动 无有不动。一静无有不静。牵动往来气贴背。而敛入脊骨。内固精神。外示安 逸。迈步如猫行。运劲如抽丝。全身意在精神。不在气。在气则滞。有气者无 力。无气者纯刚。气若车轮。腰如车轴。
Thập tam thế hành công giải

Dĩ tâm hành khí. Vụ lệnh trầm trứ. Nãi năng thu liễm nhập cốt. Dĩ khí vận thân. Vụ lệnh thuận toại. Nãi năng tiện lợi tòng tâm. Tinh thần năng đề đắc khởi. Tắc vô trì trọng chi ngu. Sở vị đầu đính huyền dã. Ý khí tu hoán đắc linh. Nãi hữu viên hoạt chi thú . Sở vị biến chuyển hư thật dã. Phát kính tu trầm trứ tùng tĩnh. Chuyên chú nhất phương, lập thân tu trung chính an thư. Chi xanh bát diện, hành khí như cửu khúc châu. Vô vãng bất lợi ( khí biến thân khu chi vị ). Vận động như bách luyện cương. Vô kiên bất tồi. Hình như bác thỏ chi hộc. Thần như bộ thử chi miêu. Tĩnh như sơn nhạc. Động như giang hà. Súc kính như khai cung. Phát kính như phóng tiễn. Khúc trung cầu trực. Súc nhi hậu phát. Lực do tích phát. Bộ tùy thân hoán. Thu tức thị phóng. Đoạn nhi phục liên. Vãng phục tu hữu chiết điệt. Tiến thối tu hữu chuyển hoán. Cực nhu nhuyễn. Nhiên hậu cực kiên cương. Năng hô hấp. Nhiên hậu năng linh hoạt. Khí dĩ trực dưỡng nhi vô hại. Kính dĩ khúc súc nhi hữu dư. Tâm vi lệnh. Khí vi kì. Yêu vi đạo. Tiên cầu khai triển. Hậu cầu khẩn thấu. Nãi khả trăn vu chẩn mật hĩ.
Hựu viết. Bỉ bất động. Kỷ bất động. Bỉ vi động. Kỷ tiên động. Kính tự tùng phi tùng. Tương triển vị triển. Kính đoạn ý bất đoạn. Hựu viết. Tiên tại tâm. Hậu tại thân. Phúc tùng khí liễm nhập cổ. Thần thư thể tĩnh. Khắc khắc tại tâm. Thiết kí nhất động vô hữu bất động. Nhất tĩnh vô hữu bất tĩnh. Khiên động vãng lai khí thiếp bối. Nhi liễm nhập tích cốt. Nội cố tinh thần. Ngoại kì an dật. Mại bộ như miêu hành. Vận kính như trừu ti. Toàn thân ý tại tinh thần. Bất tại khí. Tại khí tắc trệ. Hữu khí giả vô lực. Vô khí giả thuần cương. Khí nhược xa luân. Yêu như xa trục.

[Quan]

太极拳经谱
清同光时期 陈鑫
太极两仪，天地阴阳，阖辟动静，柔之与刚。
屈伸往来，进退存亡，一开一合，有变有常。
虚实兼到，忽见忽藏，健顺参半，引进精详。
或收或放，忽弛忽张，错综变化，欲抑先扬。
必先有事，勿助勿忘，真积力久，质而弥光。
盈虚有象，出入无方，神以知来，智以藏往。
宾主分明，中道皇皇，经权互用，补短截长。
神龙变化，储测汪洋？沿路缠绵，静运无慌。
肌肤骨节，处处开张，不先不後，迎送相当。
前後左右，上下四旁，转接灵敏，绕急相将。
高擎低取，如愿相偿，不滞於迎，不涉於虚。
至诚运动，擒纵由余，天机活泼，浩气流行。
佯输诈败，制胜权衡，顺来逆往，令彼莫测。
因时制宜，中藏妙诀，上行下打，断不可偏。
声东击西，左右威宣，寒往暑来，谁识其端？
千古一日，至理循环，上下相随，不可空谈。
循序渐进，仔细研究，人能受苦，终跻浑然。
至疾至迅，缠绕回旋，离形得似，何非月圆。
精练已极，极小亦圈，日中则反，月满则亏。
敌如诈诱，不可紧追，若　界限，势难转回。
况一失势，虽悔何追？我守我疆，不卑不亢，
九折羊肠，不可稍让；如让他人，人立我跌，
急与争锋，能上莫下；多占一分，我据形胜，
一夫当关，万人失勇。沾连粘随，会神聚精，
运我虚灵，弥加整重。细腻熨帖，中权後劲，
虚笼诈诱，只为一转；来脉得势，转关何难？
宜中有虚，人己相参；虚中有实，孰测机关？
不遮不架，不顶不延，不软不硬，不脱不沾，
突如其来，人莫知其所以然，只觉如风摧倒，
跌翻绝妙，灵境难以言传。试一形容：
手中有权，宜轻则轻，斟酌无偏；宜重则重，
如虎下山。引视彼来，进由我去；来宜听真，
去贵神速。一窥其势，一觇其隙，有隙可乘，
不敢不入，失此机会，恐难再得！一点灵境，
为君指出。至於身法，原无一定，无定有定，
在人自用。横竖颠倒，立坐卧挺，前俯後仰，
奇正相生。迥旋倚侧，攒跃皆中皆有中气放收，
宰乎其中。千变万化，难绘其形。气不离理，一
言可罄，开合虚实，即为拳经。用力日久，豁然
贯通，日新不已，自臻神圣。浑然无迹，妙手空
空，若有鬼神，助我虚灵，岂知我心，只守一敬。
Thái cực quyền kinh phổ
Thanh đồng quang thì kì Trần Hâm
Thái cực lưỡng nghi, thiên địa âm dương, hạp tích động tĩnh, nhu chi dữ cương.
Khuất thân vãng lai, tiến thối tồn vong, nhất khai nhất hợp, hữu biến hữu thường.
Hư thật kiêm đáo, hốt kiến hốt tàng, kiện thuận tham bán, dẫn tiến tinh tường.
Hoặc thu hoặc phóng, hốt thỉ hốt trương, thác tống biến hóa, dục ức tiên dương.
Tất tiên hữu sự, vật trợ vật vong, chân tích lực cửu, chất nhi di quang.
Doanh hư hữu tượng, xuất nhập vô phương, thần dĩ tri lai, trí dĩ tàng vãng.
Tân chủ phân minh, trung đạo hoàng hoàng, kinh quyền hỗ dụng, bổ đoản tiệt trường.
Thần long biến hóa, trữ trắc uông dương? Duyên lộ triền miên, tĩnh vận vô hoảng.
Cơ phu cốt tiết, xử xử khai trương, bất tiên bất hậu, nghênh tống tương đương.
Tiền hậu tả hữu, thượng hạ tứ bàng, chuyển tiếp linh mẫn, nhiễu cấp tương tương.
Cao kình đê thủ, như nguyện tương thường, bất trệ vu nghênh, bất thiệp vu hư.
Chí thành vận động, cầm túng do dư, thiên ky hoạt bát, hạo khí lưu hành.
Dương thâu trá bại, chế thắng quyền hành, thuận lai nghịch vãng, lệnh bỉ mạc trắc.
Nhân thì chế nghi, trung tàng diệu quyết, thượng hành hạ đả, đoạn bất khả thiên.
Thanh đông kích tây, tả hữu uy tuyên, hàn vãng thử lai, thùy thức kì đoan?
Thiên cổ nhất nhật, chí lí tuần hoàn, thượng hạ tương tùy, bất khả không đàm.
Tuần tự tiệm tiến, tử tế nghiên cứu, nhân năng thụ khổ, chung tễ hồn nhiên.
Chí tật chí tấn, triền nhiễu hồi toàn, li hình đắc tự, hà phi nguyệt viên.
Tinh luyện dĩ cực, cực tiểu diệc quyển, nhật trung tắc phản, nguyệt mãn tắc khuy.
Địch như trá dụ, bất khả khẩn truy, nhược giới hạn, thế nan chuyển hồi.
Huống nhất thất thế, tuy hối hà truy? Ngã thủ ngã cương, bất ti bất kháng,
Cửu chiết dương tràng, bất khả sảo nhượng; như nhượng tha nhân, nhân lập ngã điệt,
Cấp dữ tranh phong, năng thượng mạc hạ; đa chiêm nhất phân, ngã cư hình thắng,
Nhất phu đương quan, vạn nhân thất dũng. Triêm liên niêm tùy, hội thần tụ tinh,
Vận ngã hư linh, di gia chỉnh trọng. Tế nị uất thiếp, trung quyền hậu kính,
Hư lung trá dụ, chích vi nhất chuyển; lai mạch đắc thế, chuyển quan hà nan?
Nghi trung hữu hư, nhân kỷ tương tham; hư trung hữu thật, thục trắc ky quan?
Bất già bất giá, bất đính bất duyên, bất nhuyễn bất ngạnh, bất thoát bất triêm,
Đột như kì lai, nhân mạc tri kì sở dĩ nhiên, chích giác như phong tồi đảo,
Điệt phiên tuyệt diệu, linh cảnh nan dĩ ngôn truyện. Thí nhất hình dung:
Thủ trung hữu quyền, nghi khinh tắc khinh, châm chước vô thiên; nghi trọng tắc trọng,
Như hổ hạ sơn. Dẫn thị bỉ lai, tiến do ngã khứ; lai nghi thính chân,
Khứ quý thần tốc. Nhất khuy kì thế, nhất siêm kì khích, hữu khích khả thừa,
Bất cảm bất nhập, thất thử ky hội, khủng nan tái đắc! Nhất điểm linh cảnh,
Vi quân chỉ xuất. Chí vu thân pháp, nguyên vô nhất định, vô định hữu định,
Tại nhân tự dụng. Hoành thụ điên đảo, lập tọa ngọa đĩnh, tiền phủ hậu ngưỡng,
Kì chính tương sinh. Huýnh toàn ỷ trắc, toàn dược giai trung giai hữu trung khí phóng thu,
Tể hồ kì trung. Thiên biến vạn hóa, nan hội kì hình. Khí bất li lí, nhất
Ngôn khả khánh, khai hợp hư thật, tức vi quyền kinh. Dụng lực nhật cửu, khoát nhiên
Quán thông, nhật tân bất dĩ, tự trăn thần thánh. Hồn nhiên vô tích, diệu thủ không
Không, nhược hữu quỷ thần, trợ ngã hư linh, khởi tri ngã tâm, chích thủ nhất kính.

[Quan]

太极拳发蒙缠丝劲论
清同光时期 陈鑫
太极拳，缠法也。缠法如螺丝形运於肌肤之上，平时运动恒用此劲，故与人交 手，自然此劲行乎肌肤之上，而不自知，非久于其道不能也。其法有：进缠， 退缠；左缠，右缠，上缠，下缠；里缠，外缠；顺缠，逆缠；大缠，小缠。而 要莫非以中气行乎其间，即引即进，皆阴阳互为其根之理也。或以为软手；手 软何能接物应事？若但以迹象视之，似乎不失於硬，故以为软手。其周身规矩 ：顶劲上领，档劲下去要撑圆，要合住：两肩松下，两肘沉下，两手合住，胸 向前合；目勿旁视，以手在前者为的；顶不可倒塌，胸中沉心静气；两膝合住 劲，腰劲下去；两足常用钩劲，须前後合住劲，外面之形，秀若处女，不可带 张狂气，一片幽闲之神，尽是大雅风规。至於手中，其权衡皆本於心，物来顺 应，自然合进退、缓急、轻重之宜。此太极之阴阳相停，无少偏倚，而为开合 之妙用也。其为道岂浅鲜哉！

Thái cực quyền phát mông triền ti kính luận
Thanh đồng quang thì kì Trần Hâm
Thái cực quyền, triền pháp dã. Triền pháp như loa ti hình vận vu cơ phu chi thượng, bình thì vận động hằng dụng thử kính, cố dữ nhân giao thủ, tự nhiên thử kính hành hồ cơ phu chi thượng, nhi bất tự tri, phi cửu vu kì đạo bất năng dã. Kì pháp hữu: tiến triền, thối triền; tả triền, hữu triền, thượng triền, hạ triền; lí triền, ngoại triền; thuận triền, nghịch triền; đại triền, tiểu triền. Nhi yếu mạc phi dĩ trung khí hành hồ kì gian, tức dẫn tức tiến, giai âm dương hỗ vi kì căn chi lí dã. Hoặc dĩ vi nhuyễn thủ; thủ nhuyễn hà năng tiếp vật ứng sự? Nhược đãn dĩ tích tượng thị chi, tự hồ bất thất vu ngạnh, cố dĩ vi nhuyễn thủ. Kì chu thân quy củ : đính kính thượng lĩnh, đương kính hạ khứ yếu xanh viên, yếu hợp trụ: lưỡng kiên tùng hạ, lưỡng trửu trầm hạ, lưỡng thủ hợp trụ, hung hướng tiền hợp; mục vật bàng thị, dĩ thủ tại tiền giả vi đích; đính bất khả đảo tháp, hung trung trầm tâm tĩnh khí; lưỡng tất hợp trụ kính, yêu kính hạ khứ; lưỡng túc thường dụng câu kính, tu tiền hậu hợp trụ kính, ngoại diện chi hình, tú nhược xử nữ, bất khả đái trương cuồng khí, nhất phiến u nhàn chi thần, tẫn thị đại nhã phong quy. Chí vu thủ trung, kì quyền hành giai bổn vu tâm, vật lai thuận ứng, tự nhiên hợp tiến thối, hoãn cấp, khinh trọng chi nghi. Thử thái cực chi âm dương tương đình, vô thiểu thiên ỷ, nhi vi khai hợp chi diệu dụng dã. Kì vi đạo khởi thiển tiên tai!

[Quan]

太极拳推原解
清　同光时期陈鑫
太极拳者，权也，所以权物而知其轻重者也。然其理实根乎太极，而其用不遗 乎两拳。且人之一身，浑身上下都是太极，即浑身上下都是拳，不得以一拳目 拳也。其枢在一心，心主乎敬，又主乎静；能敬而静，自葆虚灵；天君有宰， 百骸听命。动则生阳，静则生阴，一动一静，互为其根。清气上升，浊气下降， 百会、中极，一体管键。初学用功，先求伏应，来脉转关，一气相生，手眼为 活，不可妄动。其为气也，至大至刚，直养无害，充塞天地，配义与道，端由 集义，浑灏流行，自然一气。轻如杨花，坚如金石，虎威比猛，鹰扬比疾。行 同乎水流，止伴乎山立。进为人所不及知，退亦人所莫名速。理精法密，条理 缕析。放之则弥六合，卷之则退藏於密。其大无外，其小无内。中和元气，随 意所之，意之所向，全神贯注。变化犹龙，人莫能测，运用在心，此是真诀。 不偏不倚，无过不及，内以修身，外以制敌。临时制宜，只因素裕。不即不离， 不沾不脱，接骨斗笋，细心揣摩，真积力久，升堂入室。

Thái cực quyền thôi nguyên giải
Thanh đồng quang thì kì Trần Hâm
Thái cực quyền giả, quyền dã, sở dĩ quyền vật nhi tri kì khinh trọng giả dã. Nhiên kì lí thật căn hồ thái cực, nhi kì dụng bất di hồ lưỡng quyền. Thả nhân chi nhất thân, hồn thân thượng hạ đô thị thái cực, tức hồn thân thượng hạ đô thị quyền, bất đắc dĩ nhất quyền mục quyền dã. Kì xu tại nhất tâm, tâm chủ hồ kính, hựu chủ hồ tĩnh; năng kính nhi tĩnh, tự bảo hư linh; thiên quân hữu tể, bách hài thính mệnh. Động tắc sinh dương, tĩnh tắc sinh âm, nhất động nhất tĩnh, hỗ vi kì căn. Thanh khí thượng thăng, trọc khí hạ hàng, bách hội, trung cực, nhất thể quản kiện. Sơ học dụng công, tiên cầu phục ứng, lai mạch chuyển quan, nhất khí tương sinh, thủ nhãn vi hoạt, bất khả vọng động. Kì vi khí dã, chí đại chí cương, trực dưỡng vô hại, sung tắc thiên địa, phối nghĩa dữ đạo, đoan do tập nghĩa, hồn hạo lưu hành, tự nhiên nhất khí. Khinh như dương hoa, kiên như kim thạch, hổ uy bỉ mãnh, ưng dương bỉ tật. Hành đồng hồ thủy lưu, chỉ bạn hồ sơn lập. Tiến vi nhân sở bất cập tri, thối diệc nhân sở mạc danh tốc. Lí tinh pháp mật, điều lí lũ tích. Phóng chi tắc di lục hợp, quyển chi tắc thối tàng vu mật. Kì đại vô ngoại, kì tiểu vô nội. Trung hòa nguyên khí, tùy ý sở chi, ý chi sở hướng, toàn thần quán chú. Biến hóa do long, nhân mạc năng trắc, vận dụng tại tâm, thử thị chân quyết. Bất thiên bất ỷ, vô quá bất cập, nội dĩ tu thân, ngoại dĩ chế địch. Lâm thì chế nghi, chích nhân tố dụ. Bất tức bất li, bất triêm bất thoát, tiếp cốt đấu duẩn, tế tâm sủy ma, chân tích lực cửu, thăng đường nhập thất.

[Quan]

太极拳总论
陈鑫
纯阴无阳是软手，纯阳无阴是硬手。
一阴九阳根头棍，二阴八阳是散手，
三阴七阳犹觉硬，四阴六阳显好手，
惟有五阴并五阳，阴阳无偏称妙手。
妙手一看一太极，空空迎化归乌有。

Thái cực quyền tổng luận
Trần Hâm
Thuần âm vô dương thị nhuyễn thủ, thuần dương vô âm thị ngạnh thủ.
Nhất âm cửu dương căn đầu côn, nhị âm bát dương thị tán thủ,
Tam âm thất dương do giác ngạnh, tứ âm lục dương hiển hảo thủ,
Duy hữu ngũ âm tịnh ngũ dương, âm dương vô thiên xưng diệu thủ.
Diệu thủ nhất khán nhất thái cực, không không nghênh hóa quy ô hữu.

[Quan]

用武要言
陈鑫
要诀云：捶自心出。拳随意发，总要知己知彼，随机应变。心气一发，四肢皆 动，足起有地，动转有位，或粘而游，或连而随，或腾而闪，或折而空，或而， 或挤而捺。
拳打五尺以内，三尺以外，远不发肘，近不发手，无论前後左右，一步一捶， 遇敌以得人为准，以不见形为妙。
拳术如战术，击其无备，袭其不意，乘击而袭，乘袭而击，虚而实之，实而虚 之，避实击虚，取本求末。出遇众围，如生龙活虎之状，逢击单敌，以巨炮直 轰之势。
上中下一气把定，身手足规距绳束，手不向空起，亦不向空落，精敏神巧全在 活。古人云：能去，能就，能刚，能柔，能进，能退，不动如山岳，难知如阴 阳，无穷如天地，充实如太仓，浩渺如四海，眩耀如三光，察来势之机会，揣 敌人之短长，静以待动，动以处静，然後可言拳术也。
揣敌人之短长，静以待动，动以处静，然後可言拳术也。
要诀云：借法容易，上法难，还是上法最为先。
战斗篇云：击手勇猛，不当击梢，迎面取中堂，抢上抢下势如虎，类似鹰鹤下 鸡场；翻江拨海不须忙，单凤朝阳最为强；云背日月天交地，武艺相争见短长。
要诀云：发步进入须进身，身手齐到是为真，法中有诀从何取，介开其理妙如 神。
古有闪进打顾之法：何为闪，何为进，进即闪，闪即进，不必远求。何为打， 何为顾，顾即打，打即顾，发手便是。
古人云：
心如火药，手如弹，灵机一动，鸟难逃。
身似弓弦，手似箭，弦响鸟落显奇神。
起手如闪电，电闪不及合眸。袭敌如迅雷，雷发不及掩耳。
左过右来，右过左来；手从心内发，落向前落。
力从足上起，足起犹火作。上左须进右，上右须进左，发步时足根先著地，十 指要爬地，步要稳当，身要庄重，去时撤手，著人成拳。
上下气要均停，出入以身为主宰；不贪，不歉，不即，不离。
拳由心发，以身催手，一肢动百骸皆随；一屈，统身皆屈；一伸，统身皆伸； 伸要伸得尽，屈要屈得紧。如卷炮卷得紧，崩得有力。
战斗篇云：不拘提打，按打、击打、冲打、膊打、肘打　胯打、腿打、头打、 手打、高打、低打、顺打、横打、进步打、退涉打、截气打、借气打、以及上 下百般打法，总要一气相贯。出身先占巧地，是为战斗要诀。
骨节要对，不对则无力，手把要灵，不灵则生变。发手要快，不快则迟误。
打手要狠，不狠则不济。脚手要活，不活则担险。
存心要精，不精则受愚。发身：要鹰扬猛勇，泼皮胆大，机智连环。
勿畏惧迟疑；如关临白马，赵临长板，神威凛凛，波开浪裂，静如山岳，动如 雷发。
要诀云：人之来势，务要审察，足踢头前，拳打膊乍，侧身进步，伏身起发。
足来提膝，拳来肘发，顺来横击，横来棒压，左来右接，右来左迎，远便上手， 近便用肘，远便足踢，近便加膝。
拳打上风，审顾地形，手要急，足要轻，察势如猫行。
心要整，目要清，身手齐到始成功。
手到身不到，击敌不得妙。手到身亦到，破敌如摧草。
战斗篇云：善击者，先看步位，後下手势。
上打咽喉，下打阴，左右两协并中心。前打一丈不为远，近打只在一寸间。
要诀云：操演时面前如有人，对敌时有人如无人。
面前手来不见手，胸前肘来不见肘。手起足要落，足落手要起。
心要占先，意要胜人，身要攻入，步要过人，头须仰起，胸须现起，腰须坚起， 丹田须运起，自顶至足，一气相贯。
战斗篇云：胆战心寒者，必不能取胜。不能察形势者，必不能防人。
先动为师，後动为弟，能教一思进，莫教一思退。
胆欲大而心欲小，运用之妙，存乎一心而已。
一而运乎二气，行乎三节，现乎四梢，统乎五行。
时时操演，朝朝运化，始而勉强，久而自然。
拳术之道学，终於此而已矣。
【按语：此论原为形意拳谱，经陈鑫以太极拳理法加以修订约十之二、三。定 名为《三三拳谱》。1935年，陈照丕编著《陈氏太极拳汇宗》，收入此论，但 标为陈长兴所著。又对陈王廷《拳经总歌》及长拳一百八势谱，俱标为陈长兴 所著，谬矣。
【按，炮唾练至刚快发劲阶段，近似形意拳、心意拳，其理法亦颇多相通处， 故为编入，供练习炮捶者参考。1981年8月顾留馨记】
Dụng vũ yếu ngôn
Trần hâm
Yếu quyết vân: chủy tự tâm xuất. Quyền tùy ý phát, tổng yếu tri kỷ tri bỉ, tùy ky ứng biến. Tâm khí nhất phát, tứ chi giai động, túc khởi hữu địa, động chuyển hữu vị, hoặc niêm nhi du, hoặc liên nhi tùy, hoặc đằng nhi thiểm, hoặc chiết nhi không, hoặc nhi, hoặc tễ nhi nại.
Quyền đả ngũ xích dĩ nội, tam xích dĩ ngoại, viễn bất phát trửu, cận bất phát thủ, vô luận tiền hậu tả hữu, nhất bộ nhất chủy, ngộ địch dĩ đắc nhân vi chuẩn, dĩ bất kiến hình vi diệu.
Quyền thuật như chiến thuật, kích kì vô bị, tập kì bất ý, thừa kích nhi tập, thừa tập nhi kích, hư nhi thật chi, thật nhi hư chi, tị thật kích hư, thủ bổn cầu mạt. Xuất ngộ chúng vi, như sinh long hoạt hổ chi trạng, phùng kích đan địch, dĩ cự pháo trực oanh chi thế.
Thượng trung hạ nhất khí bả định, thân thủ túc quy cự thằng thúc, thủ bất hướng không khởi, diệc bất hướng không lạc, tinh mẫn thần xảo toàn tại hoạt. Cổ nhân vân: năng khứ, năng tựu, năng cương, năng nhu, năng tiến, năng thối, bất động như sơn nhạc, nan tri như âm dương, vô cùng như thiên địa, sung thật như thái thương, hạo miểu như tứ hải, huyễn diệu như tam quang, sát lai thế chi ky hội, sủy địch nhân chi đoản trường, tĩnh dĩ đãi động, động dĩ xử tĩnh, nhiên hậu khả ngôn quyền thuật dã.
Sủy địch nhân chi đoản trường, tĩnh dĩ đãi động, động dĩ xử tĩnh, nhiên hậu khả ngôn quyền thuật dã.
Yếu quyết vân: tá pháp dung dịch, thượng pháp nan, hoàn thị thượng pháp tối vi tiên.
Chiến đấu thiên vân: kích thủ dũng mãnh, bất đương kích sao, nghênh diện thủ trung đường, thưởng thượng thưởng hạ thế như hổ, loại tự ưng hạc hạ kê trường; phiên giang bát hải bất tu mang, đan phượng triêu dương tối vi cường; vân bối nhật nguyệt thiên giao địa, vũ nghệ tương tranh kiến đoản trường.
Yếu quyết vân: phát bộ tiến nhập tu tiến thân, thân thủ tề đáo thị vi chân, pháp trung hữu quyết tòng hà thủ, giới khai kì lí diệu như thần.
Cổ hữu thiểm tiến đả cố chi pháp: hà vi thiểm, hà vi tiến, tiến tức thiểm, thiểm tức tiến, bất tất viễn cầu. Hà vi đả, hà vi cố, cố tức đả, đả tức cố, phát thủ tiện thị.
Cổ nhân vân:
Tâm như hỏa dược, thủ như đạn, linh ky nhất động, điểu nan đào.
Thân tự cung huyền, thủ tự tiễn, huyền hưởng điểu lạc hiển kì thần.
Khởi thủ như thiểm điện, điện thiểm bất cập hợp mâu. Tập địch như tấn lôi, lôi phát bất cập yểm nhĩ.
Tả quá hữu lai, hữu quá tả lai; thủ tòng tâm nội phát, lạc hướng tiền lạc.
Lực tòng túc thượng khởi, túc khởi do hỏa tác. Thượng tả tu tiến hữu, thượng hữu tu tiến tả, phát bộ thì túc căn tiên trứ địa, thập chỉ yếu ba địa, bộ yếu ổn đương, thân yếu trang trọng, khứ thì triệt thủ, trứ nhân thành quyền.
Thượng hạ khí yếu quân đình, xuất nhập dĩ thân vi chủ tể; bất tham, bất khiểm, bất tức, bất li.
Quyền do tâm phát, dĩ thân thôi thủ, nhất chi động bách hài giai tùy; nhất khuất, thống thân giai khuất; nhất thân, thống thân giai thân; thân yếu thân đắc tẫn, khuất yếu khuất đắc khẩn. Như quyển pháo quyển đắc khẩn, băng đắc hữu lực.
Chiến đấu thiên vân: bất câu đề đả, án đả, kích đả, trùng đả, bạc đả, trửu đả khố đả, thối đả, đầu đả, thủ đả, cao đả, đê đả, thuận đả, hoành đả, tiến bộ đả, thối thiệp đả, tiệt khí đả, tá khí đả, dĩ cập thượng hạ bách bàn đả pháp, tổng yếu nhất khí tương quán. Xuất thân tiên chiêm xảo địa, thị vi chiến đấu yếu quyết.
Cốt tiết yếu đối, bất đối tắc vô lực, thủ bả yếu linh, bất linh tắc sinh biến. Phát thủ yếu khoái, bất khoái tắc trì ngộ.
Đả thủ yếu ngoan, bất ngoan tắc bất tế. Cước thủ yếu hoạt, bất hoạt tắc đam hiểm.
Tồn tâm yếu tinh, bất tinh tắc thụ ngu. Phát thân: yếu ưng dương mãnh dũng, bát bì đảm đại, ky trí liên hoàn.
Vật úy cụ trì nghi; như quan lâm bạch mã, triệu lâm trường bản, thần uy lẫm lẫm, ba khai lãng liệt, tĩnh như sơn nhạc, động như lôi phát.
Yếu quyết vân: nhân chi lai thế, vụ yếu thẩm sát, túc thích đầu tiền, quyền đả bạc sạ, trắc thân tiến bộ, phục thân khởi phát.
Túc lai đề tất, quyền lai trửu phát, thuận lai hoành kích, hoành lai bổng áp, tả lai hữu tiếp, hữu lai tả nghênh, viễn tiện thượng thủ, cận tiện dụng trửu, viễn tiện túc thích, cận tiện gia tất.
Quyền đả thượng phong, thẩm cố địa hình, thủ yếu cấp, túc yếu khinh, sát thế như miêu hành.
Tâm yếu chỉnh, mục yếu thanh, thân thủ tề đáo thủy thành công.
Thủ đáo thân bất đáo, kích địch bất đắc diệu. Thủ đáo thân diệc đáo, phá địch như tồi thảo.
Chiến đấu thiên vân: thiện kích giả, tiên khán bộ vị, hậu hạ thủ thế.
Thượng đả yết hầu, hạ đả âm, tả hữu lưỡng hiệp tịnh trung tâm. Tiền đả nhất trượng bất vi viễn, cận đả chích tại nhất thốn gian.
Yếu quyết vân: thao diễn thì diện tiền như hữu nhân, đối địch thì hữu nhân như vô nhân.
Diện tiền thủ lai bất kiến thủ, hung tiền trửu lai bất kiến trửu. Thủ khởi túc yếu lạc, túc lạc thủ yếu khởi.
Tâm yếu chiêm tiên, ý yếu thắng nhân, thân yếu công nhập, bộ yếu quá nhân, đầu tu ngưỡng khởi, hung tu hiện khởi, yêu tu kiên khởi, đan điền tu vận khởi, tự đính chí túc, nhất khí tương quán.
Chiến đấu thiên vân: đảm chiến tâm hàn giả, tất bất năng thủ thắng. Bất năng sát hình thế giả, tất bất năng phòng nhân.
Tiên động vi sư, hậu động vi đệ, năng giáo nhất tư tiến, mạc giáo nhất tư thối.
Đảm dục đại nhi tâm dục tiểu, vận dụng chi diệu, tồn hồ nhất tâm nhi dĩ.
Nhất nhi vận hồ nhị khí, hành hồ tam tiết, hiện hồ tứ sao, thống hồ ngũ hành.
Thì thì thao diễn, triêu triêu vận hóa, thủy nhi miễn cường, cửu nhi tự nhiên.
Quyền thuật chi đạo học, chung vu thử nhi dĩ hĩ.
【 án ngữ: thử luận nguyên vi hình ý quyền phổ, kinh trần hâm dĩ thái cực quyền lí pháp gia dĩ tu đính ước thập chi nhị, tam. Định danh vi 《 tam tam quyền phổ 》. 1935 niên, trần chiếu phi biên trứ 《 trần thị thái cực quyền hối tông 》, thu nhập thử luận, đãn tiêu vi trần trường hưng sở trứ. Hựu đối trần vương đình 《 quyền kinh tổng ca 》 cập trường quyền nhất bách bát thế phổ, câu tiêu vi trần trường hưng sở trứ, mậu hĩ.
【 án, pháo thóa luyện chí cương khoái phát kính giai đoạn, cận tự hình ý quyền, tâm ý quyền, kì lí pháp diệc pha đa tương thông xử, cố vi biên nhập, cung luyện tập pháo chủy giả tham khảo. 1981 niên 8 nguyệt cố lưu hinh kí 】

[Quan]

太极拳十大要论
陈 鑫
第一章 理
夫物，散必有统，分必有合，天地间四面八方，纷纷者各有所属，千头万绪， 攘攘者自有其源。盖一本可散为万殊，而万殊咸归於一本，拳术之学，亦不外 此公例。夫太极拳者，千变万化，无往非劲，势虽不侔，而劲归於一，夫所谓 一者，自顶至足，内有脏俯筋骨，外有肌肤皮肉，四肢百骸相联而为一者也。 破之而不开，撞之而不散，上欲动而下自随之，下欲动而上自领之，上下动而 中部应之，中部动而上下和之，内外相连，前後相需，所谓一以贯之者，其斯 之谓欤！而要非勉强以致之，袭焉而为之也。当时而动，如龙如虎，出乎而尔， 急加电闪。当时而静，寂然湛然，居其所而稳如山岳。且静无不静，表里上下 全无参差牵挂之意，动无不动，前後左右均无游疑抽扯之形，洵乎若水之就下， 沛然莫能御之也。若火机之内攻，发之而不及掩耳。不暇思索，不烦拟议，诚 不期然而己然。盖劲以积日而有益，工以久练而後成，观圣门一贯之学，必俟 多闻强识，格物致知，力能有功，是知事无难易，功惟自进，不可躐等，不可 急就，按步就序，循次渐进，夫而後百骸筋节，自相贯通，上下表里，不难联 络，庶乎散者统之，分者合之，四肢百骸总归於一气矣。
第二章 气
天地间未有一往而不返者，亦未常有直而无曲者矣；盖物有对待，势有回还， 古今不易之理也。常有世之论捶者，而兼论气者矣。夫主於一，何分为二？所 谓二者，即呼吸也，呼吸即阴阳也。捶不能无动静，气不能无呼吸。呼则为阳， 吸则为阴，上升为阳，下降为阴，阳气上升而为阳，阳气下行而为阴，阴气上 升即为阳，阴气下行仍为阴，此阴阳之所以分也。何谓清浊？升而上者为清， 降而下者为浊，清者为阳，浊者为阴，然分而言之为阴阳，浑而言之统为气。 气不能无阴阳，即所谓人不能无动静，鼻不能无呼吸，口不能无出入，而所以 为对待迥还之理也。然则气分为二，而贯於一，有志於是途者，甚勿以是为拘 拘焉耳。
第三章 三节
夫气本诸身，而身节部甚繁，若逐节论之，则有远乎拳术之宗旨，惟分为三节 而论，可谓得其截法：三节上、中、下，或根、中、梢也。以一身言之；头为 上节，胸为中节，腿为下节。以头面言之，额为上节，鼻为中节，口为下节以 中身言之，胸为上节，腹为中节，丹田为下节。以腿言之，膀为恨节，膝为中 节，足为梢节。以臂言之，膊为恨节，肘为中节，手为梢节。以手言之，腕为 根节，掌为中节，指为梢节。观於此，而足不必论矣。然则自顶至足，莫不各 有三节也，要之，既莫非三节之所，即莫非著意之处，盖上节不明，无依无宗， 中节不明，满腔是空，下节不明，颠覆必生。由此观之，身三节部，岂可忽也？ 至於气之发动，要从梢节起，中节随，根节催之而已。此固分而言之；若合而 言之，则上自头顶，下至足底，四肢百骸，总为一节，夫何为三节之有哉！又 何三节中之各有三节云乎哉！
第四章 四梢
於论身之外，而进论四梢。夫四梢者，身之余褚也；言身者初不及此，言气者 亦所罕闻，然捶以由内而发外，气本诸身而发梢，气之为用，不本诸身，则虚 而不实；不行於梢，则实而仍虚？；梢亦可弗讲乎！若手指足特论身之梢耳！ 而未及梢之梢也。四梢惟何？发其一也，夫发之所系，不列於五行，无关於四 体，是无足论矣，然发为血之梢，血为气之海，纵不本诸发而论气，要不可虽 乎血以生气；不虽乎血，即不得不兼乎发，发?骞冢易阋印Ｒ?舌为肉 之梢，而肉为气之仁，气不能行诸肉之梢，即气无以充其气之量，故必舌欲催 齿，而肉梢足矣。至於骨梢者，齿也，筋梢者，指甲也，气生於骨而联於筋， 不及乎齿，即不及乎骨之梢，不及乎指甲，即不及乎筋之梢，而欲足尔者，要 非齿欲斯筋，甲欲透骨不能也。果能如此，则四梢足矣。四梢足，而气自足矣， 岂复有虚而不宜，实而仍虚之弊乎！
第五章 五脏
夫捶以言势，势以言气，人得五脏以成形，即由五脏而生气，五脏实为性命之 源，生气之本，而名为心，肝，脾，肾也。心属火，而有炎上之象。肝属木， 而有曲直之形。脾属土，而有敦厚之势，肺属金，而有从革之能。肾属水，而 有润下之功。此及五脏之义而犹准之於气，皆有所配合焉。凡世之讲拳术者， 要不能离乎斯也。其在於内胸廊为肺经之位，而肺为五脏之华；盖故肺经动　， 而诸脏不能不动也。两乳之中为心，而肺抱护之。肺之下膈之上，心经之位也 。心为君，心火动，而相火无不奉命焉；而两乳之下，右为肝，左为脾，背之 十四骨节为肾，至於腰为两背之本位，而为先天之第一，又为诸脏之根源；故 肾足，则金木，水，火，土，无不各显生机焉。此论五脏之部位也。然五脏之 存乎内者，各有定位，而见於身者，亦有专属，但地位甚多，难以尽述，大约 身之所系，中者属心，窝者属肺，骨之露处属肾，筋之联处属肝，肉之厚处属 碑，想其意，心如猛，肝如箭，脾之力大甚无穷，肺经之位最灵变，肾气之动 快如风，是在当局者自为体验，而非笔墨所能尽罄者也。
第六章 三合
五脏既明，再论三合，夫所谓三合者，心与意合，气与力合，筋与骨合，内三 台也。手与足合，肘与膝合，肩与膀合，外三合也。若以左手与右足相合，左 肘与右膝相合，左肩与右膀相合，右肩与左亦然。以头与手合，手与身合，身 与步合，孰非外合。心与目合，肝与筋合，脾与肉合，肺与身合，肾与骨合， 执非内合。然此特从变而言之也。总之。一动而无不动，一合而无不合，五脏 百骸悉在其中矣。
第七章 六进
既知三合，犹有六进。夫六进者何也？头为六阳之首，而为周身之主，五官百 骸莫不体此为向背，头不可不进也。手为先锋，根基在膊，膊不进，则手却不 前矣；是膊亦不可不进也。气聚於腕，机关在腰，腰不进则气馁，而不实矣； 此所以腰贵於进者也。意贯周身，运动在步，步不进而意则索然无能为矣；此 所以必取其进也。以及上左必进右。上右必进左。共为六进，此六进者，孰非 著力之地欺！要之：未及其进，合周身毫无关动之意，一言其进，统全体全无 抽扯之形，六进之道如是而已。
第八章 身法
夫发手击敌，全赖身法之助，身法维何？纵，横，高，低，进，退，反，侧而 已。纵，则放其势，一往而不返。横，则理其力，开拓而莫阻。高，则扬其身， 而身有增长之意。低，则抑其身，而身有攒促之形。当进则进，弹其力而勇往 直前。当退则退，速其气而回转扶势。至於反身顾後，後即前也。侧顾左右， 左右恶敢当我哉。而要非拘拘焉而为之也。察夫人之强弱，运乎己之机关，有 忽纵而忽横，纵横因势而变迁，不可一概而推。有忽高而忽底，高底随时以转 移，岂可执一而论。时而宜进不可退，退以馁其气。时而宜退，即以退，退以 鼓其进。是进固进也，即退亦实以助其进。若反身顾後。而後不觉其为後。侧 顾左右，而左右不觉其为左右。总之：现在眼，变化在心，而握其要者，则本 诸身。身而前，则四体不命而行矣。身而怯，则百骸莫不冥然而处矣。身法顾 可置而不论乎。
第九章 步法
今夫四肢百骸主於动，而实运以步；步者乃一身之根基，运动之枢纽也。以故 应战，对战，本诸身。而所以为身之砥柱者，莫非步。随机应变在於手。而所 以为手之转移者，又在於步。进退反侧，非步何以作鼓动之机，抑扬伸缩，非 步何以示变化之妙。即谓观察在眼，变化在心，而转变抹角，千变万化，不至 穷迫者，何莫非步之司命，而要非勉强可致之也。动作出於无心，鼓舞出於不 觉，身欲动而步以为之周旋，手将动而步亦早为之催迫，不期然而已然，莫之 驱而若驱，所谓上欲动而下自随之，其斯之谓欤！且步分前後，有定位者，步 也。无定位者，亦步也。如前步进，而後步亦随之，前後自有定位也。若前步 作後步，後步作前步，更以前步作後步之前步，後步作前步之後步，前後亦自 有定位矣。总之：捶以论势而握要者步也。活与不活，在於步，灵与不灵亦在 於步。步之为用大矣哉！
第十章 刚柔
夫拳术之为用，气与势而已矣。然而气有强弱，势分刚柔，气强者取乎势之刚， 气弱者取乎势之柔，刚者以千钧之力而扼百钧，柔者以百钧之力而破千钧，尚 力尚巧，刚柔之所以分也。然刚柔既分，而发用亦自有别，四肢发动，气行谙 外，而内持静重，刚势也。气屯於内，而外现轻和，柔势也。用刚不可无柔， 无柔则还不速。用柔不可无刚，无刚则催逼不捷，刚柔相济，则粘，游，连， 随，腾，闪，折，空，　，，挤，捺。无不得其自然矣。刚柔不可偏用，用 武岂可忽耶。
Thái cực quyền thập đại yếu luận
Trần Hâm
Đệ nhất chương lí
Phu vật, tán tất hữu thống, phân tất hữu hợp, thiên địa gian tứ diện bát phương, phân phân giả các hữu sở chúc, thiên đầu vạn tự, nhương nhương giả tự hữu kì nguyên. Cái nhất bổn khả tán vi vạn thù, nhi vạn thù hàm quy vu nhất bổn, quyền thuật chi học, diệc bất ngoại thử công lệ. Phu thái cực quyền giả, thiên biến vạn hóa, vô vãng phi kính, thế tuy bất mâu, nhi kính quy vu nhất, phu sở vị nhất giả, tự đính chí túc, nội hữu tạng phủ cân cốt, ngoại hữu cơ phu bì nhục, tứ chi bách hài tương liên nhi vi nhất giả dã. Phá chi nhi bất khai, chàng chi nhi bất tán, thượng dục động nhi hạ tự tùy chi, hạ dục động nhi thượng tự lĩnh chi, thượng hạ động nhi trung bộ ứng chi, trung bộ động nhi thượng hạ hòa chi, nội ngoại tương liên, tiền hậu tương nhu, sở vị nhất dĩ quán chi giả, kì tư chi vị dư! Nhi yếu phi miễn cường dĩ trí chi, tập yên nhi vi chi dã. Đương thì nhi động, như long như hổ, xuất hồ nhi nhĩ, cấp gia điện thiểm. Đương thì nhi tĩnh, tịch nhiên trạm nhiên, cư kì sở nhi ổn như sơn nhạc. Thả tĩnh vô bất tĩnh, biểu lí thượng hạ toàn vô tham soa khiên quải chi ý, động vô bất động, tiền hậu tả hữu quân vô du nghi trừu xả chi hình, tuân hồ nhược thủy chi tựu hạ, phái nhiên mạc năng ngự chi dã. Nhược hỏa ky chi nội công, phát chi nhi bất cập yểm nhĩ. Bất hạ tư tác, bất phiền nghĩ nghị, thành bất kì nhiên nhi kỷ nhiên. Cái kính dĩ tích nhật nhi hữu ích, công dĩ cửu luyện nhi hậu thành, quan thánh môn nhất quán chi học, tất sĩ đa văn cường thức, cách vật trí tri, lực năng hữu công, thị tri sự vô nan dịch, công duy tự tiến, bất khả liệp đẳng, bất khả cấp tựu, án bộ tựu tự, tuần thứ tiệm tiến, phu nhi hậu bách hài cân tiết, tự tương quán thông, thượng hạ biểu lí, bất nan liên lạc, thứ hồ tán giả thống chi, phân giả hợp chi, tứ chi bách hài tổng quy vu nhất khí hĩ.
Đệ nhị chương khí
Thiên địa gian vị hữu nhất vãng nhi bất phản giả, diệc vị thường hữu trực nhi vô khúc giả hĩ; cái vật hữu đối đãi, thế hữu hồi hoàn, cổ kim bất dịch chi lí dã. Thường hữu thế chi luận chủy giả, nhi kiêm luận khí giả hĩ. Phu chủ vu nhất, hà phân vi nhị? Sở vị nhị giả, tức hô hấp dã, hô hấp tức âm dương dã. Chủy bất năng vô động tĩnh, khí bất năng vô hô hấp. Hô tắc vi dương, hấp tắc vi âm, thượng thăng vi dương, hạ hàng vi âm, dương khí thượng thăng nhi vi dương, dương khí hạ hành nhi vi âm, âm khí thượng thăng tức vi dương, âm khí hạ hành nhưng vi âm, thử âm dương chi sở dĩ phân dã. Hà vị thanh trọc? Thăng nhi thượng giả vi thanh, hàng nhi hạ giả vi trọc, thanh giả vi dương, trọc giả vi âm, nhiên phân nhi ngôn chi vi âm dương, hồn nhi ngôn chi thống vi khí. Khí bất năng vô âm dương, tức sở vị nhân bất năng vô động tĩnh, tị bất năng vô hô hấp, khẩu bất năng vô xuất nhập, nhi sở dĩ vi đối đãi huýnh hoàn chi lí dã. Nhiên tắc khí phân vi nhị, nhi quán vu nhất, hữu chí vu thị đồ giả, thậm vật dĩ thị vi câu câu yên nhĩ.
Đệ tam chương tam tiết
Phu khí bổn chư thân, nhi thân tiết bộ thậm phồn, nhược trục tiết luận chi, tắc hữu viễn hồ quyền thuật chi tông chỉ, duy phân vi tam tiết nhi luận, khả vị đắc kì tiệt pháp: tam tiết thượng, trung, hạ, hoặc căn, trung, sao dã. Dĩ nhất thân ngôn chi; đầu vi thượng tiết, hung vi trung tiết, thối vi hạ tiết. Dĩ đầu diện ngôn chi, ngạch vi thượng tiết, tị vi trung tiết, khẩu vi hạ tiết dĩ trung thân ngôn chi, hung vi thượng tiết, phúc vi trung tiết, đan điền vi hạ tiết. Dĩ thối ngôn chi, bàng vi hận tiết, tất vi trung tiết, túc vi sao tiết. Dĩ tí ngôn chi, bạc vi hận tiết, trửu vi trung tiết, thủ vi sao tiết. Dĩ thủ ngôn chi, oản vi căn tiết, chưởng vi trung tiết, chỉ vi sao tiết. Quan vu thử, nhi túc bất tất luận hĩ. Nhiên tắc tự đính chí túc, mạc bất các hữu tam tiết dã, yếu chi, kí mạc phi tam tiết chi sở, tức mạc phi trứ ý chi xử, cái thượng tiết bất minh, vô y vô tông, trung tiết bất minh, mãn khang thị không, hạ tiết bất minh, điên phúc tất sinh. Do thử quan chi, thân tam tiết bộ, khởi khả hốt dã? Chí vu khí chi phát động, yếu tòng sao tiết khởi, trung tiết tùy, căn tiết thôi chi nhi dĩ. Thử cố phân nhi ngôn chi; nhược hợp nhi ngôn chi, tắc thượng tự đầu đính, hạ chí túc để, tứ chi bách hài, tổng vi nhất tiết, phu hà vi tam tiết chi hữu tai! Hựu hà tam tiết trung chi các hữu tam tiết vân hồ tai!
Đệ tứ chương tứ sao
Vu luận thân chi ngoại, nhi tiến luận tứ sao. Phu tứ sao giả, thân chi dư trử dã; ngôn thân giả sơ bất cập thử, ngôn khí giả diệc sở hãn văn, nhiên chủy dĩ do nội nhi phát ngoại, khí bổn chư thân nhi phát sao, khí chi vi dụng, bất bổn chư thân, tắc hư nhi bất thật; bất hành vu sao, tắc thật nhi nhưng hư? ; sao diệc khả phất giảng hồ! Nhược thủ chỉ túc đặc luận thân chi sao nhĩ! Nhi vị cập sao chi sao dã. Tứ sao duy hà? Phát kì nhất dã, phu phát chi sở hệ, bất liệt vu ngũ hành, vô quan vu tứ thể, thị vô túc luận hĩ, nhiên phát vi huyết chi sao, huyết vi khí chi hải, túng bất bổn chư phát nhi luận khí, yếu bất khả tuy hồ huyết dĩ sinh khí; bất tuy hồ huyết, tức bất đắc bất kiêm hồ phát, phát?  khiên trủng  dịch huých ấn R? Thiệt vi nhục chi sao, nhi nhục vi khí chi nhân, khí bất năng hành chư nhục chi sao, tức khí vô dĩ sung kì khí chi lượng, cố tất thiệt dục thôi xỉ, nhi nhục sao túc hĩ. Chí vu cốt sao giả, xỉ dã, cân sao giả, chỉ giáp dã, khí sinh vu cốt nhi liên vu cân, bất cập hồ xỉ, tức bất cập hồ cốt chi sao, bất cập hồ chỉ giáp, tức bất cập hồ cân chi sao, nhi dục túc nhĩ giả, yếu phi xỉ dục tư cân, giáp dục thấu cốt bất năng dã. Quả năng như thử, tắc tứ sao túc hĩ. Tứ sao túc, nhi khí tự túc hĩ, khởi phục hữu hư nhi bất nghi, thật nhi nhưng hư chi tệ hồ!
Đệ ngũ chương ngũ tạng
Phu chủy dĩ ngôn thế, thế dĩ ngôn khí, nhân đắc ngũ tạng dĩ thành hình, tức do ngũ tạng nhi sinh khí, ngũ tạng thật vi tính mệnh chi nguyên, sinh khí chi bổn, nhi danh vi tâm, can, tì, thận dã. Tâm chúc hỏa, nhi hữu viêm thượng chi tượng. Can chúc mộc, nhi hữu khúc trực chi hình. Tì chúc thổ, nhi hữu đôn hậu chi thế, phế chúc kim, nhi hữu tòng cách chi năng. Thận chúc thủy, nhi hữu nhuận hạ chi công. Thử cập ngũ tạng chi nghĩa nhi do chuẩn chi vu khí, giai hữu sở phối hợp yên. Phàm thế chi giảng quyền thuật giả, yếu bất năng li hồ tư dã. Kì tại vu nội hung lang vi phế kinh chi vị, nhi phế vi ngũ tạng chi hoa; cái cố phế kinh động, nhi chư tạng bất năng bất động dã. Lưỡng nhũ chi trung vi tâm, nhi phế bão hộ chi. Phế chi hạ cách chi thượng, tâm kinh chi vị dã . Tâm vi quân, tâm hỏa động, nhi tương hỏa vô bất phụng mệnh yên; nhi lưỡng nhũ chi hạ, hữu vi can, tả vi tì, bối chi thập tứ cốt tiết vi thận, chí vu yêu vi lưỡng bối chi bổn vị, nhi vi tiên thiên chi đệ nhất, hựu vi chư tạng chi căn nguyên; cố thận túc, tắc kim mộc, thủy, hỏa, thổ, vô bất các hiển sinh ky yên. Thử luận ngũ tạng chi bộ vị dã. Nhiên ngũ tạng chi tồn hồ nội giả, các hữu định vị, nhi kiến vu thân giả, diệc hữu chuyên chúc, đãn địa vị thậm đa, nan dĩ tẫn thuật, đại ước thân chi sở hệ, trung giả chúc tâm, oa giả chúc phế, cốt chi lộ xử chúc thận, cân chi liên xử chúc can, nhục chi hậu xử chúc bi, tưởng kì ý, tâm như mãnh, can như tiễn, tì chi lực đại thậm vô cùng, phế kinh chi vị tối linh biến, thận khí chi động khoái như phong, thị tại đương cục giả tự vi thể nghiệm, nhi phi bút mặc sở năng tẫn khánh giả dã.
Đệ lục chương tam hợp
Ngũ tạng kí minh, tái luận tam hợp, phu sở vị tam hợp giả, tâm dữ ý hợp, khí dữ lực hợp, cân dữ cốt hợp, nội tam thai dã. Thủ dữ túc hợp, trửu dữ tất hợp, kiên dữ bàng hợp, ngoại tam hợp dã. Nhược dĩ tả thủ dữ hữu túc tương hợp, tả trửu dữ hữu tất tương hợp, tả kiên dữ hữu bàng tương hợp, hữu kiên dữ tả diệc nhiên. Dĩ đầu dữ thủ hợp, thủ dữ thân hợp, thân dữ bộ hợp, thục phi ngoại hợp. Tâm dữ mục hợp, can dữ cân hợp, tì dữ nhục hợp, phế dữ thân hợp, thận dữ cốt hợp, chấp phi nội hợp. Nhiên thử đặc tòng biến nhi ngôn chi dã. Tổng chi. Nhất động nhi vô bất động, nhất hợp nhi vô bất hợp, ngũ tạng bách hài tất tại kì trung hĩ.
Đệ thất chương lục tiến
Kí tri tam hợp, do hữu lục tiến. Phu lục tiến giả hà dã? Đầu vi lục dương chi thủ, nhi vi chu thân chi chủ, ngũ quan bách hài mạc bất thể thử vi hướng bối, đầu bất khả bất tiến dã. Thủ vi tiên phong, căn cơ tại bạc, bạc bất tiến, tắc thủ khước bất tiền hĩ; thị bạc diệc bất khả bất tiến dã. Khí tụ vu oản, ky quan tại yêu, yêu bất tiến tắc khí nỗi, nhi bất thật hĩ; thử sở dĩ yêu quý vu tiến giả dã. Ý quán chu thân, vận động tại bộ, bộ bất tiến nhi ý tắc tác nhiên vô năng vi hĩ; thử sở dĩ tất thủ kì tiến dã. Dĩ cập thượng tả tất tiến hữu. Thượng hữu tất tiến tả. Cộng vi lục tiến, thử lục tiến giả, thục phi trứ lực chi địa khi! Yếu chi: vị cập kì tiến, hợp chu thân hào vô quan động chi ý, nhất ngôn kì tiến, thống toàn thể toàn vô trừu xả chi hình, lục tiến chi đạo như thị nhi dĩ.
Đệ bát chương thân pháp
Phu phát thủ kích địch, toàn lại thân pháp chi trợ, thân pháp duy hà? Túng, hoành, cao, đê, tiến, thối, phản, trắc nhi dĩ. Túng, tắc phóng kì thế, nhất vãng nhi bất phản. Hoành, tắc lí kì lực, khai thác nhi mạc trở. Cao, tắc dương kì thân, nhi thân hữu tăng trường chi ý. Đê, tắc ức kì thân, nhi thân hữu toàn xúc chi hình. Đương tiến tắc tiến, đạn kì lực nhi dũng vãng trực tiền. Đương thối tắc thối, tốc kì khí nhi hồi chuyển phù thế. Chí vu phản thân cố hậu, hậu tức tiền dã. Trắc cố tả hữu, tả hữu ác cảm đương ngã tai. Nhi yếu phi câu câu yên nhi vi chi dã. Sát phu nhân chi cường nhược, vận hồ kỷ chi ky quan, hữu hốt túng nhi hốt hoành, túng hoành nhân thế nhi biến thiên, bất khả nhất khái nhi thôi. Hữu hốt cao nhi hốt để, cao để tùy thì dĩ chuyển di, khởi khả chấp nhất nhi luận. Thì nhi nghi tiến bất khả thối, thối dĩ nỗi kì khí. Thì nhi nghi thối, tức dĩ thối, thối dĩ cổ kì tiến. Thị tiến cố tiến dã, tức thối diệc thật dĩ trợ kì tiến. Nhược phản thân cố hậu. Nhi hậu bất giác kì vi hậu. Trắc cố tả hữu, nhi tả hữu bất giác kì vi tả hữu. Tổng chi: hiện tại nhãn, biến hóa tại tâm, nhi ác kì yếu giả, tắc bổn chư thân. Thân nhi tiền, tắc tứ thể bất mệnh nhi hành hĩ. Thân nhi khiếp, tắc bách hài mạc bất minh nhiên nhi xử hĩ. Thân pháp cố khả trí nhi bất luận hồ.
Đệ cửu chương bộ pháp
Kim phu tứ chi bách hài chủ vu động, nhi thật vận dĩ bộ; bộ giả nãi nhất thân chi căn cơ, vận động chi xu nữu dã. Dĩ cố ứng chiến, đối chiến, bổn chư thân. Nhi sở dĩ vi thân chi chỉ trụ giả, mạc phi bộ. Tùy ky ứng biến tại vu thủ. Nhi sở dĩ vi thủ chi chuyển di giả, hựu tại vu bộ. Tiến thối phản trắc, phi bộ hà dĩ tác cổ động chi ky, ức dương thân súc, phi bộ hà dĩ kì biến hóa chi diệu. Tức vị quan sát tại nhãn, biến hóa tại tâm, nhi chuyển biến mạt giác, thiên biến vạn hóa, bất chí cùng bách giả, hà mạc phi bộ chi ti mệnh, nhi yếu phi miễn cường khả trí chi dã. Động tác xuất vu vô tâm, cổ vũ xuất vu bất giác, thân dục động nhi bộ dĩ vi chi chu toàn, thủ tương động nhi bộ diệc tảo vi chi thôi bách, bất kì nhiên nhi dĩ nhiên, mạc chi khu nhi nhược khu, sở vị thượng dục động nhi hạ tự tùy chi, kì tư chi vị dư! Thả bộ phân tiền hậu, hữu định vị giả, bộ dã. Vô định vị giả, diệc bộ dã. Như tiền bộ tiến, nhi hậu bộ diệc tùy chi, tiền hậu tự hữu định vị dã. Nhược tiền bộ tác hậu bộ, hậu bộ tác tiền bộ, canh dĩ tiền bộ tác hậu bộ chi tiền bộ, hậu bộ tác tiền bộ chi hậu bộ, tiền hậu diệc tự hữu định vị hĩ. Tổng chi: chủy dĩ luận thế nhi ác yếu giả bộ dã. Hoạt dữ bất hoạt, tại vu bộ, linh dữ bất linh diệc tại vu bộ. Bộ chi vi dụng đại hĩ tai!
Đệ thập chương cương nhu
Phu quyền thuật chi vi dụng, khí dữ thế nhi dĩ hĩ. Nhiên nhi khí hữu cường nhược, thế phân cương nhu, khí cường giả thủ hồ thế chi cương, khí nhược giả thủ hồ thế chi nhu, cương giả dĩ thiên quân chi lực nhi ách bách quân, nhu giả dĩ bách quân chi lực nhi phá thiên quân, thượng lực thượng xảo, cương nhu chi sở dĩ phân dã. Nhiên cương nhu kí phân, nhi phát dụng diệc tự hữu biệt, tứ chi phát động, khí hành am ngoại, nhi nội trì tĩnh trọng, cương thế dã. Khí truân vu nội, nhi ngoại hiện khinh hòa, nhu thế dã. Dụng cương bất khả vô nhu, vô nhu tắc hoàn bất tốc. Dụng nhu bất khả vô cương, vô cương tắc thôi bức bất tiệp, cương nhu tương tế, tắc niêm, du, liên, tùy, đằng, thiểm, chiết, không,, , tễ, nại. Vô bất đắc kì tự nhiên hĩ. Cương nhu bất khả thiên dụng, dụng vũ khởi khả hốt da.

[Quan]

太极拳真义
无形物象，全身透空。应物自然，西山悬磬。虎吼猿鸣，泉清水净。翻江播海， 尽性立命。（相传此诀为唐李道子所授）

Thái cực quyền chân nghĩa
Vô hình vật tượng, toàn thân thấu không. Ứng vật tự nhiên, tây sơn huyền khánh. Hổ hống viên minh, tuyền thanh thủy tịnh. Phiên giang bá hải, tẫn tính lập mệnh. ( tương truyện thử quyết vi đường lí đạo tử sở thụ )

八字歌
棚捋挤按世间稀，十个宜人十不知。若能轻灵并坚硬， 沾粘连随俱无疑。采冽肘靠更出奇，行之不用费心思。 果得沾粘连随字，得其环中不支离。

Bát tự ca
Bằng loát tễ án thế gian hi, thập cá nghi nhân thập bất tri. Nhược năng khinh linh tịnh kiên ngạnh, triêm niêm liên tùy câu vô nghi. Thải liệt trửu kháo canh xuất kì, hành chi bất dụng phí tâm tư. Quả đắc triêm niêm liên tùy tự, đắc kì hoàn trung bất chi li.

心会论
腰脊为第一之主宰，喉头为第二之主宰，心地为第三之主宰。丹田为第一之宾辅， 指掌为第二之宾辅，足掌为第三之宾辅。

Tâm hội luận
Yêu tích vi đệ nhất chi chủ tể, hầu đầu vi đệ nhị chi chủ tể, tâm địa vi đệ tam chi chủ tể. Đan điền vi đệ nhất chi tân phụ, chỉ chưởng vi đệ nhị chi tân phụ, túc chưởng vi đệ tam chi tân phụ.

周身大用论
一要心性与意静，自然无处不轻灵。二要遍体气流行，一定继续不能停。 三要喉头永不抛，问尽天下众英豪。如询大用缘何得，表里精细无不到。
Chu thân đại dụng luận
Nhất yếu tâm tính dữ ý tĩnh, tự nhiên vô xử bất khinh linh. Nhị yếu biến thể khí lưu hành, nhất định kế tục bất năng đình. Tam yếu hầu đầu vĩnh bất phao, vấn tẫn thiên hạ chúng anh hào. Như tuân đại dụng duyến hà đắc, biểu lí tinh tế vô bất đáo.

十六关要论
活泼于腰，灵机于顶，神通于背，气沉丹田。行之于腿，蹬之于足，运之于掌， 通之于指。敛之于髓，达之于神，凝之于耳，吸之于鼻。呼吸往来于口，纵之 于膝。浑噩一身，全体发之于毛。

Thập lục quan yếu luận
Hoạt bát vu yêu, linh ky vu đính, thần thông vu bối, khí trầm đan điền. Hành chi vu thối, đặng chi vu túc, vận chi vu chưởng, thông chi vu chỉ. Liễm chi vu tủy, đạt chi vu thần, ngưng chi vu nhĩ, hấp chi vu tị. Hô hấp vãng lai vu khẩu, túng chi vu tất. Hồn ngạc nhất thân, toàn thể phát chi vu mao.

功用歌
轻灵活泼求懂劲，阴阳既济无滞病。若得四两拨千斤，开合鼓荡主宰定。

Công dụng ca
Khinh linh hoạt bát cầu đổng kính, âm dương kí tế vô trệ bệnh. Nhược đắc tứ lưỡng bát thiên cân, khai hợp cổ đãng chủ tể định.

四字秘诀 武禹襄
敷：覆者，运气于己身，敷布彼劲之上，使不得动也。
盖：盖者，以气盖彼来处也。
对：对者，以气对彼来处，认定准头而去也。
吞：吞者，以气全吞而入于化也。

Tứ tự bí quyết vũ vũ tương
Phu: phúc giả, vận khí vu kỷ thân, phu bố bỉ kính chi thượng, sử bất đắc động dã.
Cái: cái giả, dĩ khí cái bỉ lai xử dã.
Đối: đối giả, dĩ khí đối bỉ lai xử, nhận định chuẩn đầu nhi khứ dã.
Thôn: thôn giả, dĩ khí toàn thôn nhi nhập vu hóa dã.

撤放秘诀 李亦畬修订
擎起彼劲借彼力。（中有灵字）
引到身前劲始蓄。（中有敛字）
松开我劲勿使曲。（中有静字）
放时腰脚认端的。（中有整字）

Triệt phóng bí quyết lí diệc dư tu đính
Kình khởi bỉ kính tá bỉ lực. ( trung hữu linh tự )
Dẫn đáo thân tiền kính thủy súc. ( trung hữu liễm tự )
Tùng khai ngã kính vật sử khúc. ( trung hữu tĩnh tự )
Phóng thì yêu cước nhận đoan đích. ( trung hữu chỉnh tự )

[Quan]

李亦畬

一曰心静。心不静则不专，一举手，前后左右全无定向，故要心静。起初举动 未能由己，要悉心体认，随人所动，随屈就伸，不丢不顶，勿自伸缩。彼有力 我亦有力，我意在先；彼无力我亦无力，我意仍在先。要刻刻留心，挨何处心 要用在何处，须向不丢不顶中讨消息。从此做去，一年半载便能施于身。此全 是用意，不是用劲，久之则人为我所制，我不为人制亦。
二曰身灵。身滞则进退不能自如，故要身灵。举手不可有呆像。彼之力方碍我 皮毛，我之意已入彼骨里。两手支撑，一气贯穿。左重则左虚，而右已去；右 重则右虚，而左已去。气如车轮，周身俱要相随，有不相随处，身便散乱，便 不得力，其病于腰腿求之。先以心使身，从人不从己。后身能从心，由己仍是 从人。由己则滞，从人则活。能从人，手上便有分寸。秤彼劲之大小，分厘不 错；权彼来之长短，毫发无差。前进后退，处处恰合，功弥久而技弥精亦。
三曰气敛。气势散漫，便无含蓄，身易散乱。勿使气敛入脊骨。呼吸通灵，周 身罔间。吸为合为蓄，呼为开为发。盖吸则自然提得起，亦拿得人起；呼则自 然沉得下，亦放得人出。此是以意运气，非以力使气也。
四曰劲整。一身之劲，练成一家。分清虚实，发劲要有根源。劲起脚跟，主宰 于腰，行于手指，发于脊背。又要提起全副精神，于彼劲将出未发之际，我劲 已接入彼劲，恰好不后不先，如皮燃火，如泉涌出。前进后退，无丝毫散乱， 曲中求直，蓄而后发，方能随手奏效。此谓“借力打人，四两拨千斤”也。
五曰神聚。上四者具备，总归神聚。神聚则一气故铸，练气归神，气势腾挪。 精神贯注，开合有致，虚实清楚。左虚则右实，右虚则左实。虚非全然无力， 气势要有腾挪；实非全然占煞，精神要贵贯注。紧要全在胸中腰间运化，不在 外面。力从人借，气由脊发。胡能气由脊发：气向下沉，由两肩收于脊骨，注 与腰间，此气之由上而下也，味之合；由腰行于脊骨，布于两膊，施于手指， 此气之由下而上也，味之开。合便是收，开即是放。能懂得开合，便知阴阳。 至此地位，工用一日，技精一日，渐至从心所欲，罔不如意矣。


Lí Diệc Dư

Nhất viết tâm tĩnh. Tâm bất tĩnh tắc bất chuyên, nhất cử thủ, tiền hậu tả hữu toàn vô định hướng, cố yếu tâm tĩnh. Khởi sơ cử động vị năng do kỷ, yếu tất tâm thể nhận, tùy nhân sở động, tùy khuất tựu thân, bất đâu bất đính, vật tự thân súc. Bỉ hữu lực ngã diệc hữu lực, ngã ý tại tiên; bỉ vô lực ngã diệc vô lực, ngã ý nhưng tại tiên. Yếu khắc khắc lưu tâm, ai hà xử tâm yếu dụng tại hà xử, tu hướng bất đâu bất đính trung thảo tiêu tức. Tòng thử tố khứ, nhất niên bán tái tiện năng thi vu thân. Thử toàn thị dụng ý, bất thị dụng kính, cửu chi tắc nhân vi ngã sở chế, ngã bất vi nhân chế diệc.

Nhị viết thân linh. Thân trệ tắc tiến thối bất năng tự như, cố yếu thân linh. Cử thủ bất khả hữu ngốc tượng. Bỉ chi lực phương ngại ngã bì mao, ngã chi ý dĩ nhập bỉ cốt lí. Lưỡng thủ chi xanh, nhất khí quán xuyên. Tả trọng tắc tả hư, nhi hữu dĩ khứ; hữu trọng tắc hữu hư, nhi tả dĩ khứ. Khí như xa luân, chu thân câu yếu tương tùy, hữu bất tương tùy xử, thân tiện tán loạn, tiện bất đắc lực, kì bệnh vu yêu thối cầu chi. Tiên dĩ tâm sử thân, tòng nhân bất tòng kỷ. Hậu thân năng tòng tâm, do kỷ nhưng thị tòng nhân. Do kỷ tắc trệ, tòng nhân tắc hoạt. Năng tòng nhân, thủ thượng tiện hữu phân thốn. Xứng bỉ kính chi đại tiểu, phân li bất thác; quyền bỉ lai chi trường đoản, hào phát vô soa. Tiền tiến hậu thối, xử xử kháp hợp, công di cửu nhi kĩ di tinh diệc.

Tam viết khí liễm. Khí thế tán mạn, tiện vô hàm súc, thân dịch tán loạn. Vật sử khí liễm nhập tích cốt. Hô hấp thông linh, chu thân võng gian. Hấp vi hợp vi súc, hô vi khai vi phát. Cái hấp tắc tự nhiên đề đắc khởi, diệc nã đắc nhân khởi; hô tắc tự nhiên trầm đắc hạ, diệc phóng đắc nhân xuất. Thử thị dĩ ý vận khí, phi dĩ lực sử khí dã.

Tứ viết kính chỉnh. Nhất thân chi kính, luyện thành nhất gia. Phân thanh hư thật, phát kính yếu hữu căn nguyên. Kính khởi cước cân, chủ tể vu yêu, hành vu thủ chỉ, phát vu tích bối. Hựu yếu đề khởi toàn phó tinh thần, vu bỉ kính tương xuất vị phát chi tế, ngã kính dĩ tiếp nhập bỉ kính, kháp hảo bất hậu bất tiên, như bì nhiên hỏa, như tuyền dũng xuất. Tiền tiến hậu thối, vô ti hào tán loạn, khúc trung cầu trực, súc nhi hậu phát, phương năng tùy thủ tấu hiệu. Thử vị"Tá lực đả nhân, tứ lưỡng bát thiên cân" dã.

Ngũ viết thần tụ. Thượng tứ giả cụ bị, tổng quy thần tụ. Thần tụ tắc nhất khí cố chú, luyện khí quy thần, khí thế đằng na. Tinh thần quán chú, khai hợp hữu trí, hư thật thanh sở. Tả hư tắc hữu thật, hữu hư tắc tả thật. Hư phi toàn nhiên vô lực, khí thế yếu hữu đằng na; thật phi toàn nhiên chiêm sát, tinh thần yếu quý quán chú. Khẩn yếu toàn tại hung trung yêu gian vận hóa, bất tại ngoại diện. Lực tòng nhân tá, khí do tích phát. Hồ năng khí do tích phát: khí hướng hạ trầm, do lưỡng kiên thu vu tích cốt, chú dữ yêu gian, thử khí chi do thượng nhi hạ dã, vị chi hợp; do yêu hành vu tích cốt, bố vu lưỡng bạc, thi vu thủ chỉ, thử khí chi do hạ nhi thượng dã, vị chi khai. Hợp tiện thị thu, khai tức thị phóng. Năng đổng đắc khai hợp, tiện tri âm dương. Chí thử địa vị, công dụng nhất nhật, kĩ tinh nhất nhật, tiệm chí tòng tâm sở dục, võng bất như ý hĩ.

[GRAPH]

Thày ơi, kiếm đâu ra được người vừa ham mê thái cực quyền vừa ham mê cả tiếng Hán Hoa lẫn tiếng Hán Việt cổ để có thể đọc được những gì thày post trên diễn đàn?
Chi bằng thày dịch ra tiếng Việt, dịch thô hay dịch nghĩa thôi cũng được để ace hiểu được phần nào.
Cảm ơn thày.
GRAPH

[vomom.com]

Đọc mấy mục chính đã thấy tẩu hoả rồi, bác Quân dịch sang tiếng Kinh cho anh em hưởng lộc tý nhá. Cám ơn bác nhiều!

[TAIJIMAN11]

Thế này chưa đủ KINH hay sao