Tiết truyền Hình ý thập di —— dân thu văn tập

[Quan]

Biên dịch: Quân
Nguồn: Internet
Tiết Điên (1887-1953) tự Quốc Hưng, còn có tên là Tiết Hồng, Tiết Thụy Tường, Hào Hiệt Chân Tử, Vũ Đức Minh. Là kì nhân của Hà bắc, tinh kĩ kích (võ thuật), thông nội công, truyền nhân Hình ý môn "Kiếm" tự, danh hiệu võ lâm là "Phong Ma", truyền xuất tân thức quyền pháp - Tượng hình thuật. Thuở nhỏ theo tiền bối Tiết Chấn Cương học quyền, Tiết là đệ tử của Lý Thái Hòa, con của Lí Lão Năng ( Phi Vũ ). Sau, theo đệ tử của Lưu Kì Lan là Chu Minh Thái tập võ, lại được Lí Tồn Nghĩa chân truyền. Vì thất bại dưới tay cao thủ Bát quái Phó Xương Vinh, nên tìm đến cháu của Lí Lão Năng (Phi Vũ ) là Lí Văn Hỉ (Chấn Bang ) để học. Cuối cùng theo cao tăng Hư Vô Thượng Nhân Linh Không ở Ngũ Đài Sơn, được chân truyền, chỉ họa diện bích, cuối cùng đạt được Hình ý quyền và Ngũ cầm hí tam muội - thân pháp nhanh như quỷ mị, vũ công đạt tới cảnh giới "Thần biến", quỷ thần khó lường. Theo Thượng Vân Tường học Bát quái chưởng. Năm dân quốc thứ tư, nhận chức quán trưởng của Thiên tân huyền quốc thuật quán (tại Thiên tân, Đông mã lộ ), trứ thuật: 《 Hình ý quyền thuật giảng nghĩa 》, 《 Tượng hình quyền pháp chân thuyên 》, 《 Linh không thiền sư điểm huyệt bí quyết 》, 《 Kim cương khuê chỉ pháp tượng 》, 《 Nhất tự tuệ kiếm chi diệu quyết 》 …, trong đó 4 bản đầu tiên được lưu truyền…, duy 《 Nhất tự tuệ kiếm chi diệu quyết 》 không thấy lưu truyền.
(Còn nữa)

[Quan]

(tiếp theo)
Tiết Điên Ngũ hành quyền

Thời gian đầu tôi theo Cao lão tiên sinh tập quyền, được truyền các quyền đều lấy luyện chậm làm chủ. Đương thời, Cao lão tuổi quá thất tuần, tôi với ông ấy tuổi cách quá xa nhau, thân thể không còn khỏe, do đó khi tị phạm mới chậm như vậy. Cũng vì tuổi tác cách xa nhau quá, lão tiên sinh nói: "Chúng ta chỉ truyền nghệ, không truyền thừa; thầy dạy trò mà không có danh phận sư phụ đệ tử."

Vì cha mẹ tôi nói: "Cao đại gia đạt được không ít công phu của Tôn Tồn Chu và Hàn Mộ Hiệp. Tôn, Hàn là 2 nhân vật xuất sắc, lão tiền bối đều thừa nhận. Thật đáng quý!" Hơn nữa, Cao lão truyền luyện chậm tịnh phi khinh tùng, rất tốn công phu, tuy nhiên luyện chậm, nhưng xuất công cực nhanh, tôi cứ theo đó mà luyện. Sau này, có bằng hữu là hậu duệ của Tôn thức và Trương Chiêm Khôi hỏi tôi, tôi đều nói là luyện 2 chi này.

Khi dạy tới Tứ thân và Long bãi vĩ của Bát quái, lão tiên sinh diễn thị y như hành vân lưu thủy, du long phi thăng, phiêu diêu bất định. Bấy giờ tôi mới biết thân pháp của Cao lão vốn là biến hóa khó lường như vậy, cũng là chứng nghiệm lời của gia phụ. Nhưng khi hỏi tới luyện Hình ý như thế nào để cương mãnh phát lực? luyện chậm có thể đánh người không? Cao tiên sinh chỉ cười không nói. Theo lão tiền bối học quyền, gian khổ khó vượt qua.

Hạnh ngộ Trương ân sư, truyền nhân võ học của Tiết Điên, là phúc phận của tôi. Bấy giờ tôi mới biết người đời tập Hình ý quyền đều là dĩ đả pháp đương luyện pháp, dụng diễn pháp đương đả pháp. Kết quả là khi thi đấu vô pháp thủ thắng, rồi về già trăm bệnh xuất hiện, lao khổ một đời, cuối cùng không thu hoạch được gì, hối hận thì đã muộn! Luyện tốt Hình ý có thể nhân, có lợi cả đời; luyện không tốt thì hại thân, hậu hại vô cùng. Tương truyền Tiết Điên thụ giáo qua dị nhân, tại Linh Không Thiền sư đạt tới thăng hoa, Ngũ hành và Thập nhị hình so với Lí Tồn Nghĩa, Lí Chấn Bang đại dị. Nhưng dù biến đổi thế nào, cũng không ngoài Cửu yếu ( nhị thập tứ pháp ). Rất nhiều người quyền giá bất chính, đều là Bát yếu không đầy đủ, như vậy thì công phu không phát triển. Vì Hình ý rất tinh tế, một thế Phách quyền, Trương sư dậy tôi một năm, sửa suốt một năm. Cao lão trước tiên dạy tôi Phách quyền của Tôn thị, thời gian cũng khoảng một năm. Khi đó tôi còn nhỏ, tâm tính chưa định, tôi tưởng rằng như vậy là không dạy gì, liền nói với phụ thân. Sau đó 2 ngày, khi tôi luyện quyền xong, lão tiên sinh thuyết: "Trong dân gian, Phách quyền là cơ bản, luyện tốt nó rồi, một thức đúng thì các thức sẽ đúng. Có phụ thân ngươi, ta không bạc đãi ngươi."

Hình ý của Tiết Điên có ngũ hành thung pháp, là sự phối bị ngũ hành quyền. Nhất hành nhất thung, phách quyền không phải "Tam thể thức", là một bộ khác. Tương truyền, đệ tử quan môn của Quach Vân Thâm, là Thâm Huyền Tây, Mã Trang, Lí Chấn Sơn do chăm sóc Quách nhưng năm cuối đời, nên đạt được hành thung, sau này truyền lại cho thân quyến.

Khí pháp của Hình ý quyền là nội môn mật truyện, giống như thung pháp, đều luyện ở nơi kín đáo. Lí Trọng Hiên lão tiên sinh luyện nội khí đằng nhiên tức thị đắc ích từ đó. Luyện Hình ý tất luyện kình pháp, không có kình thì không thể đấu võ, Lí lão từng viết về điều này. Tôi đã từng xem truyền nhân của Sơn tây Hình ý diễn luyện, ông ta nói: "Chưa thấy qua, đó không phải thứ của Hình ý."

Hình ý là luyện riêng một mình, xuất công phu dựa vào luyện công giá, luyện tiểu thủ, đấu võ cầu dứt khoát, nhanh. Luyện Hình ý cần đạt vài loại kình mới hiểu thế nào là Hình ý quyền.

Đấu võ cần hoàn thành trong chớp mắt. Trước đây, Trương sư khi theo Lâm sư gia học Chu gia Hình ý. Chu Điện Sâm là chú của "Chu gia tứ kiệt", dụng tổ truyền Trung y hoán nghệ với "Định hưng tam lực" Lí Tinh Giai.

Lâm sư gia là người Thiên tân, sau chuyển lên phía Bắc. Thấy Trương sư luyện công khắc khổ, tôn sư khiêm tốn chỉ dạy ông ta. Sư huynh Chu gia Hình ý của Trương sư nói với tôi: "Sư phụ mi có công phu, ông ta tự chơi mấy năm trời, đem công phu cải rồi, không giống của bọn ta. Từ ấy về sau, động thủ với người chớp mắt là đối phương ngã rồi." Do việc của Tiết Điên, Lâm sư gia không cho Trương sư nói tới việc học quyền, càng không nói tới Tiết Điên. Tôi được xem à đệ tử quan môn của Trương sư, do quan hệ gia đình, nên thường ngày tôi gọi Trương sư là huynh trường, cũng vì quan hệ này mà Trương sư mới quyết định đem Tiết phái võ học chỉ truyền cho mình tôi.

Hình ý Ngũ hành quyền của Tiết Điên đều có công pháp và đả pháp. Đồ của Lâm sư gia trình tự tính rất cường, hồn viên thung không phải đến là có thể trạm, cần kinh qua mấy bước mới được tập. Trạm xong hồn viên thung cần luyện quyển thủ, nhưng không được trực tiếp luyện, trung gian cần có một công pháp tiếp dẫn.

"Chiêm tiên thủ" là đả pháp độc đáo của Tiết Điên, trong môn Hình ý có thể gọi là "Độc thụ nhất xí" (thành một phái riêng), khi đấu võ, tiết kiệm được thời gian và sức lực, một chữ "Xảo" là giải quyết được vấn đề.

[Quan]

Tiết Điên Hình ý chuyển thân
Hình ý quyền là môn quyền giành cho những người thực tế, công phu rất thực dụng. Luyện công giá càng chậm càng tốt, vì Hình ý có nhiều tế hoạt tiểu thủ, nhanh thì bỏ qua mất, luyện pháp xuất công phu toàn dựa vào tiểu thủ. Luyện quyền cần luyện quyền tinh tế.
...
Hình ý quyển có câu: "Hình ý Hà bắc dựa vào công lực thắng người". Tôi hỏi thầy Trương về họ Tiết truyền Hình ý như thế nào. Trương sư nói: "Có kĩ xảo không dùng, dùng là loại láu cá, gặp công lực lớn thì vô ích; có công lực không dùng, dùng thì đần độn, gặp loại đầu óc linh mẫn thì vô dụng." Lí lão nói hay hơn: "Dụng đầu óc đấu võ là đại trí tuệ"
Trong giới võ thuật, khi luận, cần phân rõ ràng nhân phẩm và công phu, đạo lý này về sau tôi mới hiểu. Có nhân phẩm và có công phu có thể làm sư phụ, có nhân phẩm không công phu có thể làm bằng hữu, … Không nhân phẩm có công phu thì không kết giao, cả 2 đềukhông có thì chỉ có kính nhi viễn chi.

Không có ai tự mình thử công phu của ông Lý Trọng Hiên, nhưng mọi người đều công nhận ông là người người trong nghề. Một người công phu thế nào có thể từ văn chương mà biết đại khái, biết nông sâu.
Chỉ có tùng tĩnh mới có thể mẫn cảm, mẫn cảm là yếu quyết luyện Hình ý, châu thân mẫn cảm thì toàn thân mới có thể thính kình. Ngoài ra còn có cái dụng khác, sau sẽ đề cập... Thân tâm phóng tùng nhập thủ, tòng thân tâm phóng tùng đáo thân tâm lưỡng vong, chu thân tùng không, tâm chí minh tĩnh, tự nhiên tiệm nhập giai cảnh.
Hình ý quyền có thể khai phát tạng thận, tuyến sinh dục. Tôi đã từng nói qua, nhưng không phải điều gì cũng có thể công khai, cần tùy thời cơ và hoàn cảnh...
Thượng Vân Tường các quyền đều thông, nhưng ông chưa vượt quá, đó là phần Hình ý luyện thông sau đó tự nhiên hình thành, "Nhất thông bách thông" . Tôi đã từng giao lưu với bằng hữu luyện Lục hợp đường lang, thấy rất nhiều phần, đặc biệt những phần cao thâm, là tương thông.
Chuyển thân trong Tiết Điên Hình ý gọi là hồi thân pháp, căn cứ Ngũ hành kình mà sắp xếp. Phách quyền chuyển thân ám hàm “Kê hình trác mễ” (hình gà mổ thóc), “đẩu linh” và “Xà hành”. Toản quyền và Pháo quyền chuyển thân phân biệt là “Ưng diêu hồi đầu” với “Long hổ đấu chí”, 2 thế này với “Hùng ưng hợp diễn” đều là công giá phi thường trọng yếu của Hình ý quyền”.
Lí Tồn Nghĩa đem Bát quái phát huy vào Thu thế. Tiết Điên không chuyên luyện Bát quái, đem tinh hoa thành toàn pháp hưởng dụng. Do hệ thống của tôi học qua Bát quái, có thể từ đó tương hỗ nghiệm chứng.
Lỏng là cửa ngõ đầu tiên của Hình ý, cũng là biến kình lần thứ nhất. Cần lỏng đến đâu? Lâm sư phụ có tiêu chuẩn: toàn thân cần như tấm lụa trong không trung tùy phong phiêu đãng, điều này không dễ lý giải. Bạn dùng tay không dễ túm 1 sợ lông, có lực dùng không được, đợi nó rơi vào lòng bàn tay rồi nắm lấy nó. Tiết Điên gọi đó là "Ngọc thụ quải bạc y" (cây ngọc treo áo bạc), được như vậy thì trong đấu võ thân pháp mới có thể phát huy kỳ diệu.
Trầm kình là do lỏng thấu rồi tự nhiên hình thành. Lí Tồn Nghĩa viết trong 《 Hình ý tinh nghĩa 》: "Tứ sao dụng lực, tắc thường năng thốt biến, lệnh nhân sinh úy (dụng lực tứ ngọn có thể đột biến, làm đối phương sợ hãi)." Cử động của ngọn gân là kết quả của nội khí đầy đủ hướng tới thủ túc quán chú, là đầy đủ, không phải là tự mình kéo căng.